Samenwerken in vertrouwen

Tijdens de dag van de coöperatie op 8 december stond het thema ‘vertrouwen’ centraal. In deze turbulente tijden is dat namelijk wat standhoudt én cruciaal blijft. Onze consultant en trainer Tom Wouters gaf er een workshop ‘samenwerken in vertrouwen tussen coöperaties’. Je leest hieronder de belangrijkste inzichten uit deze sessie.

Vertrouwen is loslaten

Net als tussen andere types organisaties, zijn ook tussen coöperaties vele vormen van samenwerking denkbaar. De kern zit ‘m er steeds in dat je in antwoord op een probleem – veelal een maatschappelijk vraagstuk – zoekt naar de best mogelijke manier om daar samen met één of meer andere organisaties mee om te gaan. Dat kan in allerlei vormen en in verschillende gradaties van formele en juridische verankering. Van pakweg een losse ad hoc samenwerking tot een fusie. Over al deze vormen, de voor- en nadelen en de do’s en don’ts vertellen we je bij Hefboom graag meer in specifieke workshops of tijdens een begeleidingstraject.

Tijdens de dag van de coöperatie bleven we echter weg van de uiterlijke kenmerken en ging het vooral over het proces van samenwerken, met focus op dé noodzakelijke factor tussen partners: vertrouwen. Klassiek wordt dan gedacht aan het formuleren van een helder doel, open communicatie, duidelijke afspraken maken en het evalueren van de verwachtingen. Dergelijke tips zijn uiteraard relevant en zinvol maar toch riskeren ze ons af te leiden. Kenmerkend voor de meeste adviezen als het gaat over werken aan vertrouwen in samenwerking is dat ze je de illusie geven dat dit allemaal te managen valt. Artikels en workshops focussen veelal op die elementen die je onder controle kan krijgen en die je moet sturen om zo tot meer vertrouwen en betere samenwerking te komen.  Vertrouwen is echter meer een kwestie van loslaten dan van vastnemen.  Wie meer gaat sturen en controleren heeft vaak juist minder vertrouwen en dreigt zo net het tegengestelde te bereiken van wat die echt wil.

Dicht bij jezelf blijven

“Waar richt ik me dan wel op in een proces van samenwerking? Het gaat toch niet allemaal vanzelf gebeuren.”, vraag je je misschien af. Natuurlijk niet. Om te kunnen werken aan en ìn vertrouwen, moet je in de eerste plaats naar jezelf kijken. Je gaat dus minder een proces managen en meer contact maken met je eigen drijfveren voor de samenwerking. Anders gezegd, “samenwerken met anderen vraagt innerlijke trouw aan jezelf.”  Het is pas door goed de eigen grond te kennen en er stevig op te staan dat je het proces van samenwerking ten volle kan aangaan. 

Concreet gaat het over bewust bezig zijn met thema’s en vragen als:

• Contact met je wortels: Waar doen we het voor? Waarom?
• Open naar de toekomst: Wat ben je bereid om los te laten?
• Permanente zelfreflectie: Identificeer je eigen aannames en vooroordelen.
• Bewust: Verken je grenzen. Bewaak je tempo.
• Zelfzorg: Wat doet ‘verlies’ met je? Wat geeft energie?

Focus op wat essentieel is

Coöperaties maar ook de teams en individuen daarbinnen bewegen zich constant op een continuüm tussen droom (visie) en praktische realisatie. Door aan de hand van bovenstaande thema’s na te denken over wat daarin essentieel is ga je in samenwerking met anderen veel makkelijker tot vertrouwen komen. In plaats van allerlei zaken te willen regelen en plannen kan je helder zijn over waar het echt om gaat.

Vanzelfsprekend is dat uiteraard niet. Niet alleen omdat ‘kunnen loslaten’ best wat durf vraagt maar ook omdat de dingen doorheen de tijd en omstandigheden evolueren en het dus best mogelijk is dat wat vandaag klopt morgen weer anders is. Reden te meer om te focussen op wat essentieel is. 

Enkele van de belangrijke tips die we tijdens de workshop besproken hebben zijn:

• Zet samenwerking in als antwoord op een complex probleem.
• Weet dat je diverse perspectieven nodig hebt om tot een antwoord of oplossing te komen. Het opzoeken van diversiteit is dus een noodzaak.
• Besef dat je in de eerste plaats met mensen werkt – niet met organisaties of instanties – en dat de subjectieve beleving een belangrijke factor is.
• Zet kleine stappen en maak het snel concreet. Blijven hangen bij grote concepten of wachten tot het hele plaatje klopt, leidt er meestal toe dat je nooit start.
• Wees je bewust van wat je loslaat en hoe dat voor sommige mensen altijd nog een zekere ‘aanzuigkracht’ zal hebben.

De belangrijkste les over samenwerking is misschien wel dat allemaal begint met heel goed naar jezelf te kijken. Pas als je goed contact hebt gemaakt met je drijfveren, wortels en je engagement kan je ten volle in een samenwerking stappen. Vol vertrouwen.