De Overmolen bouwt in Brussel aan hoop

“Ruim 25 jaar geleden staken een aantal vrienden met ervaring in het Brusselse welzijns- en zingevingswerk de koppen bijeen. Vanuit onze professionele ervaring in het OCMW, de Brusselse Haard, Foyer en de Bijstandsparochie, kenden we de lacunes. De Overmolen werd geboren.”, voorzitter Johnny De Mot

Er was in de eerste plaats een tekort aan huisvesting, voor mensen en voor organisaties. We beslisten om te investeren in patrimonium als hefboom om sociale noden aan te pakken. Met de aankoop van een eerste pand op het Fontainasplein in hartje Brussel werd de basis gelegd voor de organische uitbouw van de werking van De Overmolen. We speelden hierbij altijd in op acute noden. Toen aids hard toesloeg, zeker in middens van jongensprostitutie, voorzagen we in een nachtcafé, een medisch kabinet en in huisvesting voor terminale jongens. Vandaag is de vzw Lhiving nog altijd actief en spelen we eerder in op het chronische dan op het palliatieve karakter van aids.

Met de vzw Pag-asa ontwikkelden we een werking voor slachtoffers van mensenhandel. Hieruit groeide dan weer Minor-Ndako, dat inzet op onthaal en ondersteuning van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen. De vzw Baita biedt woonoplossingen voor mensen met een laag inkomen en tewerkstellingskansen voor laaggeschoolden. Meestal verzelfstandigen de werkingen die we uitbouwen. Voor vzw De Overmolen dienen zich altijd nieuwe uitdagingen aan. We zetten in op diverse problematieken en zorgen tegelijk voor verbinding tussen mensen. Het oude Sint-Joriscollege vormt ook een mooi voorbeeld van die filosofie. We hebben de site grondig verbouwd en ruimte gecreëerd voor vorming, voor de werking van een zestal organisaties en voor de huisvesting van mensen met een beperking in 12 appartementen.

We geven mensen ook de kans om de stadsproblematieken even te ontvluchten. De Kleppe was vroeger een oud klooster in de Vlaamse Ardennen. Nu is het een vakantieverblijf voor mensen die fysiek, mentaal, financieel of sociaal minder sterk zijn. Bovenstaande voorbeelden vormen slechts een greep uit een dertigtal werkingen die binnen of dankzij De Overmolen zijn ontstaan. De Overmolen is werkelijk een motor voor verandering. Het verwerven en ter beschikking stellen van patrimonium is een constante in onze werking. Op die manier realiseren we duurzame oplossingen, en krijgen we de nodige erkenning.

Aids is bijvoorbeeld geen prioritair thema voor overheden. Maar omdat we een duurzame structuur hebben uitgebouwd, kunnen we toch blijven rekenen op subsidies.

Onze werking is niet over de hele lijn een succesverhaal. Op het vlak van vorming staan we bijvoorbeeld minder ver dan we wilden. Sommige opleidingen kunnen alleen via Actiris (de Brusselse VDAB) georganiseerd worden. Dat is jammer. We vertrekken vanuit een compleet mensbeeld en willen mensen die in een precaire situatie leven, een totaaloplossing aanbieden. De noden op het vlak van wonen, werken, vorming, gezondheid en cultuur hangen samen.

Dit geldt ook voor mensen zonder papieren. Het gaat om mensen die in alle opzichten een lange tocht ondernemen. We willen hen behoeden om in de criminaliteit te belanden. Wij blijven vreemden voor hen. Maar door materiaal en soms ook huisvesting ter beschikking te stellen, geven we hen de kans om zich uit de slag te trekken. Zij het dan binnen een illegaal kader.

In de grootstad mag je voor geen enkele problematiek de ogen sluiten en moet je binnen de beperkte marge die er soms is, oplossingsgericht denken en handelen. Laat het duidelijk zijn: vzw De Overmolen is natuurlijk maar een stukje van de puzzel in het Brusselse welzijnslandschap. De initiatiefnemers van het eerste uur, waaronder ikzelf, maken stilaan werk van de aflossing van de wacht. Het is hierbij een belangrijke zorg om tot betere afstemming en samenwerking te komen, over de grenzen van organisaties heen. Ook onder sociale organisaties heerst er vaak een gevoel van concurrentie. Daar moeten we vanaf stappen. Dat is een moeilijke oefening maar ik ben ervan overtuigd dat alleen grotere gehelen de grote druk op het leven in de grootstad kunnen opvangen.

Hefboom heeft hier in Brussel al getoond hoe het kan met de fusieoefening die geleid heeft tot het Kenniscentrum Woonzorg. Als de politieke wil nog wat groter was geweest, hadden we niet alleen de diensten voor ouderen kunnen bundelen, maar ruimer tot een globaal aanbod kunnen komen op het vlak van welzijn en gezondheid. Maar wat niet is, kan nog komen. We zitten met z’n allen samen in de lift om van Brussel een menswaardige stad te maken voor iedereen die hier voor korte of langere tijd aanmeert.

Maak kennis met de activiteiten van De Overmolen: www.deovermolen.be

De foto’s werden genomen in De Kleppe, copyright fotografie Studio Dann