Samenwerken in de eerstelijnszone, een blik achter de schermen
Eerstelijnszones zijn opgericht om een effectieve en kwalitatieve eerstelijnszorg te garanderen die toegankelijk is voor iedereen en waarin de burger centraal staat. Dat gebeurt door het werk van lokale overheden, zorg- en hulpverleners beter op elkaar af te stemmen. En dat brengt heel wat uitdagingen met zich mee op vlak van netwerking, organisatie en samenwerking. Hefboom werkt met enkele partners mee aan een traject om die samenwerking te stroomlijnen.
Meer samenwerking stimuleren
Het Vlaams instituut voor de eerste lijn, kortweg VIVEL, zet sterk in op samenwerking tussen de eerstelijnsactoren. In elk van de 60 eerstelijnszones in Vlaanderen wordt het bestuur gevormd door een zorgraad. Dat zijn erkende en gesubsidieerde vzw’s met vertegenwoordigers uit zorg, welzijn, lokale besturen, personen met een zorg- en ondersteuningsnood en andere betrokken partners.
Die zorgraden staan voor heel wat uitdagingen. Ze moeten populatiegericht werken, een breed veld aan stakeholders betrekken, functioneren als een (organisatie)netwerk en gemeenschap. En ze moeten hun partners op het terrein stimuleren om hun eigen belangen te overstijgen en zich gezamenlijk in te zetten om complexe uitdagingen aan te pakken in zorg en ondersteuning.
Een sterk netwerk als bindmiddel
Dat vraagt veel van de jonge en relatief kleine vzw’s die de zorgraden zijn. Daarom wil VIVEL inzetten op het versterken van netwerkcompetenties van zowel medewerkers als bestuurders. Hiervoor werkten Hefboom, Arteveldehogeschool en WhoCares als partners een gezamenlijk traject uit. “Het is mooi hoe we met drie partijen elkaar vrij snel vonden om gezamenlijk in te zetten op deze opdracht”, vertelt Tom Wouters, consultant bij Hefboom. “Deze samenwerking maakt het aanbod alleen maar sterker. Het is ook een voorbeeld van ‘practice what you preach’. We fungeren immers zelf ook als een netwerk om deze ondersteuningsrol op te nemen.”
Zelfreflectie als startpunt
Het leertraject voor de zorgraden vertrekt vanuit een zelfreflectietool. Dat geeft deelnemers meer inzicht in hun eigen sterktes en verbeterpunten op vlak van netwerkcompetenties. Zo kan er meer op maat gewerkt worden. Dat is belangrijk in een sector met een grote diversiteit. Niet enkel door de verschillende ervaringen en competenties van medewerkers, maar zeker door de context en regio’s waarin ze actief zijn. Brussel is niet hetzelfde als Leuven, en de Kempen is de Westhoek niet.
Het basisaanbod met zowel online vormingen als trainingen die fysiek doorgaan zet sterk in op de kennis en vaardigheden die nodig zijn om goed te functioneren in een organisatienetwerk. Tijdens regionale leergroepen wordt vervolgens meer in de diepte gewerkt. Naast kennisoverdracht is daar vooral ruimte voor uitwisseling en leren van elkaar. Een aanvullend leeraanbod laat toe om in te gaan op meer complexe vragen en daarnaast is er ook voorzien in supervisie. Zo’n divers aanbod zorgt ervoor dat medewerkers en bestuurders aan hun eigen competentieversterking werken op een manier die het best aansluit bij hun noden én bij hun leerstijl.
Praktijkgerichte oplossingen
“Het klinkt cliché, maar essentieel voor dit leer- en ondersteuningstraject is voor ons toch dat het praktijkgericht is”, benadrukt Tom Wouters. “De ‘know how’ primeert op de ‘know about’. We willen mensen niet overladen met concepten en theorie over samenwerken en netwerkorganisaties. Belangrijk is dat we tot toepassingen komen die werken op het terrein en waar deze drukbezette mensen concreet iets aan hebben om beter met elkaar en hun partners samen te werken.”
Dit leertraject brengt een aantal kenmerken van waar Hefboom voor staat heel mooi samen. Praktijkgerichtheid en werken op maat staan centraal. Net als de samenwerking tussen partners. We kunnen bijdragen aan concrete impact in een maatschappelijk relevant domein, in dit geval de zorg en het welzijn van iedere burger met een ondersteuningsnood.
“Het traject loopt nog tot eind 2025 en we kijken er erg naar uit samen met onze partners verder te werken aan doeltreffende netwerken in de eerste lijn”, besluit Tom Wouters.
Meer weten?
Heb je vragen over dit traject of over een ander adviestraject?
Neem dan gerust contact op met Tom Wouters :
